E-ea: Papali ea Boholo-holo ea Majoe le Leano

Ke lipapali tse fokolang tse hapang bokhabane ba monahano oa motho joalo ka Go- tse tsejoang e le weiqi China kea tseba Japane, le baduk naheng ea Korea. Ka tšimoloho ea morao-rao lilemong tse likete, ha se papali feela empa ke pontšo ea filosofi, lipalo le leano. Ho tloha makhotleng a borena a Chaena ea khale ho ea ho li-labs tsa bohlale ba maiketsetso ba sejoale-joale, Go e bile teng ha e ntse e boloka bonolo ba eona bo sa feleng.

1. Tšimoloho ea Boholo-holo le Tšimoloho ea Litšōmo

Ho ea ka tšōmo ea Sechaena, Moemphera Yao o ile a qapa Go ho ruta mora oa hae mamello le teka-tekano—pale e tlalehiloeng libukeng tsa boholo-holo, le hoja e ka ’na eaba ke tšōmo. Se hlakileng ke hore metso ea Go e tebile ka mokhoa o makatsang. Bopaki ba baepolli ba lintho tsa khale le ba bongoli bo fana ka maikutlo a hore papali eo e kanna ea ba lilemo tse fetang 4,000, e etsa hore e be ea khale ho feta chess. Bo-rahistori ba hakanya ho hlaha ha eona nakong ea lesika la Zhou, ha litsebi li ne li e sebelisa e le papiso ea ntoa le ho leka-lekana boitšoarong, joalokaha ho boletsoe ho Encyclopaedia Britannica.

Lekholong la bo5 la lilemo CE, Go e ne e hasane ho ea fihla Korea le Japane, moo e ileng ea ikakhela ka setotsoana melaong ea bo-Samurai 'me ea ithutoa hammoho le papali ea ntoa le mongolo oa mongolo. Katoloso ea papali le khouto ho pholletsa le Asia li ngotsoe ho Nalane ea Go, e hlalosang kamoo phapanyetsano ea setso le dipuisano tsa boemphera li tsamaileng Ho feta meeli ea China.

E 'ngoe ea li-artifact tse tsotehang ka ho fetisisa tsa nako ena ke Dunhuang Go Manual, e fumanoeng Mahaheng a Mogao 'me e ngotsoe lekholong la bo6 la lilemo. Ke e 'ngoe ea litokomane tsa khale ka ho fetisisa tse tsejoang tsa litaelo papaling efe kapa efe, 'me e fana ka leseli la ho rarahana ha pele ho Go masters. U ka ithuta ho eketsehileng ka eona ho Dunhuang Go Manual ho kena.

2. Melao: Mokhoa o Bonolo oa ho Tsalisa Mathata

Botle ba Go bo ka har'a bonolo ba eona. Libapali tse peli li chenchana ho beha majoe a matšo le a masoeu mateanong a marang-rang. Sepheo? Laola libaka tse ngata ho feta mohanyetsi oa hau. Leha ho le joalo, tlas’a melao ena ea motheo ho na le leoatle le rarahaneng—le leholo hoo ho seng motho kapa mochine o kileng oa le “rarolla” e le kannete.

Boto le Majoe

Boto e tloaelehileng ea Go e na le mateano a litsela a 19×19, leha liphetolelo tse nyane tsa 9×9 kapa 13×13 li sebelisoa hangata bakeng sa ho ithuta. Libapali li chenchana, li beha lejoe le le leng ka nako. Hang ha a behiloe, majoe a sala ntle le haeba a hapiloe. Karohano e qaqileng ea melao e fumaneha ho Melao ea Wikipedia ea Go page.

Liberties, Captures, le Ko

Lejoe le leng le le leng le tlameha ho boloka bonyane sebaka se le seng se haufi se se nang letho—se bitsoang tokoloho. Ha litokoloho tsohle li hapiloe ke mohanyetsi, sehlopha se haptjoa. Ho thibela ho pheta-pheta ho sa feleng, the ho busa e hanela ho bopa boemo bo fetileng ba boto. Thibelo ena e bonolo e theha likarolo tse tebileng tsa nuance ea maqheka.

Lintlha le Mefuta e fapaneng ea Molao

Ho na le litsamaiso tse peli tsa mantlha tsa lintlha. Ho territory scoring, u bala palo ea litselana tse se nang letho tseo u li pota-potileng, ha u ntse u kena sebaka sa lintlha o bala majwe le dibaka. Phapang e nyane empa e khahla filosofi — sistimi ka 'ngoe e fetola tempo le mokhoa oa ho bapala. Tsena li hlalositsoe ka botlalo ho Kakaretso ea British Go Association.

Komi, Handicap, le maemo

Ho leka-lekanya molemo oa pele oa ho falla, White e amohela moshemane, hangata ho pota 6.5 lintlha. Ha libapali tsa matla a sa lekaneng li hlōlisana, sebapali se fokolang se ka fumana majoe a bokooa qalong. E-ea sebelisa kyu/dan Sistimi ea maemo - e ts'oanang le papali ea ntoa - moo batho ba sa tsebeng letho ba hatelang pele ho ea ho li-kyu ho isa ho 1-dan mme litsebi li nyoloha maemong a mangata a dan.

Botebo ba Leano

Go e akaretsa ka bobedi mawa a selegae le maano a lefatshe. Likhopolo tse kang sente (mohato), pepere e chilisi (monyetla o ipatileng), le fuseki (ho bula dipaterone) hlalosa papadi e tsoetseng pele. Joalokaha ho hlalositsoe ho Laeborari ea Sensei, boqhetseke ba 'nete bo hloka ho leka-lekanya tlhaselo le ts'ireletso ha u ntse u laola phallo ea boto kaofela - papiso e phethahetseng bakeng sa bophelo ka bobona.

3. Khōlo ea Setso le Setheo

Imperial Japan le Rise of Go Schools

Leha metso ea Go e le Sechaena, sebopeho sa eona sa setsi se holile Japane. Nakong ea mehla ea Tokugawa (1603-1868), shogunate o ile a amohela ka molao matlo a mane a maholo a Go: Hon'inbō, Inoue, Hayashi, le Yasui. Likolo tsena li ile tsa koetlisa litsebi, leano le hlophisitsoeng, 'me tsa theha Meijin sehlooho, boemo bo tumileng ka ho fetisisa mehleng eo. Tšusumetso ea bona e ntse e utloahala mehleng ea kajeno Nihon Ki-in (Mokhatlo oa Japane oa Go).

Har'a libapali tse tummeng ho fetisisa nalaneng ke Hon'inbō Shūsaku, eo setaele sa hae se hlakileng empa se le matla se khothalelitseng meloko. Papali ea hae e tummeng ea "Ear-Reddening Game," e sa shoeng ho Go lore, hangata e boleloa e le sehlohlolo sa botaki ba maano a batho. Papali e bofubelu ba tsebe

Keketseho ea Kajeno le Khokahano ea Lefatše

Ka mor'a Ntoa ea II ea Lefatše, tšusumetso ea Go e ile ea ata lefatšeng ka bophara ka phapanyetsano ea setso le lingoliloeng. Batho ba chesehelang bolumeli ba Bophirimela ba ile ba qala ho theha lihlopha le mekhatlo ea mekhatlo, ’me qetellong ea lekholo la bo20 la lilemo, Go e ile ea bapaloa ka tlhōlisano k’honthinenteng e ’ngoe le e ’ngoe. The International Go Federation hona joale e akarelletsa linaha tse fetang 75 tseo e leng litho.

Lilemong tsa bo-1990 ho ile ha e-ba le tsosoloso ea setso ka lebaka la manga le anime Hikaru no Go, e hlahisitseng papali ho limilione tsa libapali tse ncha. Tšusumetso ea eona molemong oa lefats'e e ngotsoe ho Leqephe la Wikipedia la Hikaru no Go.

4. Go Meets Artificial Intelligence

Ho tloha ho Intuition ea Motho ho ea ho Tsebo ea Mochini

Ho tloha khale ho nkoa e le moeli oa lipatlisiso tsa AI. Ho fapana le chess, eo menyetla ea eona ea makala e laolehang ka ho batla ka matla, Boto ea Go's 19×19 e na le litlhophiso tse ngata ho feta liathomo bokahohleng bo bonoang. Mananeo a pele a ne a ipapisitse le kananelo ea mohlala le lipapiso tsa Monte Carlo empa a lula a fokola haholo ho feta batho ba kaholimo ho fihlela lilemong tsa bo-2010.

Phetohelo ea AlphaGo

Seo se ile sa fetoha ka 2016 ha DeepMind's AlphaGo o ile a hlōla Lee Sedol, e mong oa litsebi tse matla ka ho fetisisa lefatšeng, ka lipapali tse 'nè ho e le' ngoe. Tlhōlo ena e ile ea bontša hore marang-rang a tebileng a methapo ea kutlo—a kopantsoeng le ho batla lifate tsa Monte Carlo—a ka finyella esita le ho feta kutloisiso ea motho.

Boqapi ba AlphaGo bo ile ba makatsa litsebi. Metsamao e kileng ea nkoa e le “phoso” e ile ea fetoha tšenolo. Papali ea eona e khothalelitse litlhahlobo tse ngata le ho fetola khopolo ea Go. Pale e felletseng e ngotsoe bukeng ea AlphaGo khahlano le Lee Sedol litokomane.

Ho tloha ho AlphaGo ho ea ho MuZero

Kamora AlphaGo, DeepMind e ile ea tsoela pele ka mosebetsi oa eona ka alphazero 'me hamorao MuZero, algorithm e ithutang ho bapala lipapali ntle le ho bolelloa melao ea bona. Ka ho bona boiphihlelo ba eona, MuZero e ile ea qapa mohlala oa ka hare oa matla a papali le ho tsamaisana le tšebetso ea AlphaZero ho Go, chess le shogi. DeepMind e hlalositse saense ea motheo ho eona Blog ea lipatlisiso ea MuZero.

Boqapi bo ne bo tebile hoo Nature e hatisitse pampiri e hlalosang hore na merero ea MuZero e tsamaea joang ka ho etsisa liphetho tsa nako e tlang ho fapana le ho tšoara tse fetileng ka hlooho. E emela mohato o lebisang monahanong o akaretsang—ho ithuta melao ea lefatše ka ho shebella, feela joalokaha batho ba etsa.

Karolo ea KataGo le Open AI Research

Ho latela tataiso ea DeepMind, merero e bulehileng ea mohloli o kang KataGo e ile ea ntšetsa pele tšimo ho ea pele, e fa sechaba monyetla oa ho fumana lienjineri tsa Go tse matla ka ho fetisisa. Hona joale libapali li sebelisa AI ho sekaseka lipapali, maano a liteko, esita le ho ikoetlisa khahlano le maemo a thata a ikhethileng. Demokrasi ena ea lisebelisoa tsa AI e phahamisitse papali maemong ohle, ho tloha qalong ho isa ho setsebi.

Mathata a Macha a AI

Esita le batho ba Go AI ba nang le matla a phahametseng batho ba na le mefokolo. Bafuputsi ba sibollotse "matheba a foufetseng" a ka qhekellang lienjine tse kang KataGo ka liphoso tse mpe - ketsahalo e totobalitsoeng ho pampiri ena ea arXiv. Liphuputso tse joalo li re hopotsa hore bohlale, ebang ke ba batho kapa ba maiketsetso, bo lula bo le kotsing ea ho thetsoa.

5. Boipiletso bo sa Feleng ba Go

Leha—kapa mohlomong ka lebaka la—taolo ea AI, sechaba sa batho sa Go se ntse se atleha. Kamano pakeng tsa batho le mechini e fetohile e lumellanang. Litsebi li ithuta lipapali tse hlahisitsoeng ke AI bakeng sa khothatso, athe batho ba ratang ho itlosa bolutu ba sebelisa lienjineri ho ntlafatsa maikutlo a bona.

Se etsang hore libapali li khutlele botong ha se tlholisano feela, empa ke ho nahana. E-ea e putsa mamello, ponelo-pele, le boikokobetso. E fana ka lithuto tse mabapi le ho ithiba le ho leka-lekana ho lumellanang le boto, ho lumellana le ntho e 'ngoe le e' ngoe ho tloha ho leano la khoebo ho ea ho thuisa. British Go Association e e bitsa “seipone sa kelello.”

Bakeng sa barupeli, Go e ntse e nkoa e le sesebelisoa sa ho ruta bakeng sa ho nahana ka botebo le nts'etsopele ea kelello. Ho hatisa taba ea ho beha mabaka ka sebaka le temoho ea mekhoa e etsa hore e be ea bohlokoa haholo liphaposing tsa thuto ea lipalo kapa mokhoa oa khomphutha. Ka 2016, UNESCO e bile ea amohela Go e le karolo ea lefa la setso le sa tšoareheng la batho, e amohela bohlokoa ba eona ba filosofi le bonono.

6. Ho tloha ho Majoe ho ea ho Silicon: Lefa la Go's ho AI Era

Kajeno, Go e lutse mateanong a bonono le mahlale. Menyetla ea eona e sa feleng e ntse e tsoela pele ho phephetsa meeli ea boqapi—bobeli ba batho le ba maiketsetso. Ha AI e ntse e ntlafala le ho feta, Go e ntse e le letšoao la ho utloisisa hore na bohlale bo ithuta joang, bo ikamahanya le maemo le ho re makatsa.

Ka litsela tse ngata, tlhaboloho ea Go e bonahatsa botho: bo tsoetsoe ke bohelehele, bo hloekisitsoe ka tlhōlisano, 'me joale bo matlafalitsoe ke theknoloji. Ebang e bapaloa letlapeng le bentšitsoeng la mapolanka Kyoto kapa sebopeho sa dijithale se tsamaisoang ke marang-rang a methapo ea kutlo, Go e ntse e le seo esale e le sona - teko e hloekileng ea monahano le monahano.

7. Qetello

Ho tloha ho baemphera ba khale ba batlang bohlale ho isa ho AI algorithms mastering intuition, pale ea Go e akaretsa tsoelopele le mahlale. Bonolo ba eona boa tšoarella, botebo ba eona boa re kokobetsa, ’me lithuto tsa eona—ho leka-lekana, mamello, ho qapa lintho—li lula li sa fele. Majoe a ka 'na a e-ba manyenyane, empa phello ea' ona moetlong oa batho le bohlale ba maiketsetso ka ho tšoanang e kholo.

'Malo o amanang: Lekola hore na AI e fetotse libaka tse ling tsa maano joang AI le Lipapali tsa Boto: Kamoo Neural Networks e Ngolang Leano hape.